Giới thiệu
Trong môi trường làm việc hiện đại, người ta thường ca ngợi sự chủ động như một phẩm chất tốt. Nhưng với mình, chủ động chỉ là điểm khởi đầu, chứ chưa phải đích đến.
Thứ mình theo đuổi – và muốn lan tỏa – là một hệ tư duy sâu hơn: TƯ DUY CHO VIỆC – KHÔNG CHỈ LÀM VIỆC, MÀ KIẾN TẠO GUỒNG VIỆC.
Hệ tư duy này xuất phát từ chính trải nghiệm đi làm và khởi nghiệp của mình, nơi mình nhận ra rằng: LÀM VIỆC GIỎI KHÔNG CHỈ LÀ NHẬN ĐÚNG – LÀM ĐÚNG, MÀ LÀ THẤY XA HƠN – LÀM RỘNG HƠN – VÀ KẾT NỐI NHIỀU HƠN.
Tư Duy Cho Việc là gì?
Tư Duy Cho Việc là khả năng:
- Chủ động phát hiện việc cần làm, không đợi giao
- Tự tạo việc cho chính mình, khi thấy cần thiết để công việc chạy trơn tru
- Phối hợp và “giao việc” cho người khác, không phải sai khiến, mà là giúp hệ thống công việc không bị tắc
- Xây dựng hệ thống làm việc mượt mà, đảm bảo kết quả chung
Tư duy này không phụ thuộc vào chức danh hay quyền lực. Bạn có thể “cho việc” khi là nhân viên, cộng tác viên, thậm chí là thực tập sinh – miễn là bạn có cái nhìn tổng thể và tinh thần kiến tạo.
4 Cấp độ phát triển của Tư Duy Cho Việc
Đây là hành trình phát triển tư duy theo từng nấc, từ cơ bản đến nâng cao:
1. Thấy việc
- Bắt đầu bằng sự tinh ý và nhạy bén
- Nhìn thấy những việc chưa ai nói ra, chưa ai để ý
- Biết chỗ nào có thể hỗ trợ thêm, biết chỗ nào đang kẹt
ĐÂY LÀ CẤP ĐỘ NỀN TẢNG: BẠN KHÔNG CÒN CHỈ “NHÌN VIỆC CỦA MÌNH”, MÀ BẮT ĐẦU THẤY ĐƯỢC NHỮNG “VIỆC QUANH MÌNH”.
2. Tự cho mình việc
- Khi bạn chủ động hành động thay vì chờ giao việc
- Biết tự mở rộng phạm vi hành động: “Để mình làm luôn phần này thì mượt hơn”
- Không ôm việc vô tội vạ, mà chọn đúng việc cần thiết cho mục tiêu
Ở CẤP ĐỘ NÀY, BẠN KHÔNG CHỜ, MÀ TẠO VIỆC CÓ CHIẾN LƯỢC CHO BẢN THÂN.
3. Cho người khác việc
- Nhìn tổng thể và hiểu rõ các vai liên quan
- Chủ động kết nối: “Bạn làm giúp phần này nhé, để mình ráp nhanh hơn”
- Gợi mở, phân rã đầu việc hợp lý – chứ không sai khiến
ĐÂY LÀ KHI BẠN CÓ KHẢ NĂNG TỔ CHỨC LUỒNG CÔNG VIỆC, KHÔNG CHỈ LÀM TỐT PHẦN MÌNH.
4. Kiến tạo guồng việc
- Ở cấp độ này, bạn trở thành hạt nhân vận hành
- Biết cách xây dựng quy trình, kết nối con người, tối ưu luồng việc
- Hành xử như một “người làm chủ” thật sự, dù chưa ở vị trí quản lý
CẤP ĐỘ NÀY KHÔNG CẦN CHỨC DANH. NÓ CẦN TẦM NHÌN, TƯ DUY HỆ THỐNG VÀ KHẢ NĂNG THÚC ĐẨY HÀNH ĐỘNG.
5 Trụ cột hành vi – Nền tảng vững chắc cho mọi cấp độ
Dù bạn đang ở cấp độ nào, thì 5 trụ cột sau đây là kỹ năng – phẩm chất – hành vi cốt lõi giúp bạn vận hành tư duy Cho Việc một cách hiệu quả.
1. Chủ động nhận biết
- Không chỉ là làm nhanh, mà là nhận biết kịp thời những gì đang cần – kể cả khi chưa ai nói ra.
GIỐNG NHƯ RADAR: BẠN QUÉT ĐƯỢC NHIỀU HƠN NGƯỜI KHÁC, NÊN BẠN HÀNH ĐỘNG SỚM HƠN.
2. Tự gánh phần khó
- Không đùn đẩy. Không né việc “bẩn – khó – nhạy cảm”.
- Tự dấn thân khi thấy cần thiết, vì bạn hiểu nếu không ai làm thì guồng việc sẽ đứng lại.
ĐÂY LÀ BẢN LĨNH CỦA NGƯỜI THỰC SỰ LÀM CHỦ CÔNG VIỆC, CHỨ KHÔNG CHỈ ĐỨNG XEM.
3. Phối hợp & chia việc thông minh
- Không ôm hết. Không độc diễn.
- Biết cách chia nhỏ đầu việc, nhờ cậy đúng người – đúng lúc – đúng cách.
CHO VIỆC KHÔNG PHẢI LÀ “RA LỆNH” – MÀ LÀ KÍCH HOẠT HÀNH ĐỘNG ĐỒNG ĐỘI.
4. Tư duy chiến lược nhỏ
- Dù chỉ đang làm một việc nhỏ, bạn vẫn có tầm nhìn dài và xa.
- Bạn không bị cuốn vào chi tiết, mà biết việc mình đang làm đóng vai trò gì trong kết quả lớn hơn.
NGƯỜI CÓ TƯ DUY CHIẾN LƯỢC NHỎ SẼ KHÔNG BAO GIỜ BỊ LẠC HƯỚNG TRONG MỚ DEADLINE.
5. Trình bày rõ – Xin quyền đúng lúc
- Cho việc không có nghĩa là làm liều, làm tự phát.
- Bạn biết trình bày lý do rõ ràng, và biết lúc nào cần trình, lúc nào có thể hành động ngay.
GIAO TIẾP RÕ RÀNG LÀ DẦU BÔI TRƠN CHO CẢ GUỒNG MÁY VẬN HÀNH.
Tại sao nên rèn luyện Tư Duy Cho Việc?
- ✔️ Bạn làm việc nhẹ hơn, vì không bị mắc kẹt, không ôm việc sai
- ✔️ Team phối hợp tốt hơn, vì bạn là người kết nối chứ không làm tắc
- ✔️ Bạn có nhiều cơ hội hơn, vì sếp thấy bạn không chỉ “được việc” mà còn “ra việc”
- ✔️ Bạn tiến xa hơn, vì bạn tư duy như người lãnh đạo, ngay từ vị trí nhỏ
Kết luận
Tư Duy Cho Việc không phải là lý thuyết. Nó là cách mình đã làm việc suốt nhiều năm, và thấy hiệu quả rõ rệt.
Nếu bạn thấy mình chỉ đang “làm đúng phần được giao” – hãy thử một lần bước lên cấp độ cao hơn:
TỰ CHO MÌNH VIỆC.
CHO NGƯỜI KHÁC VIỆC.
VÀ CÙNG NHAU KIẾN TẠO GUỒNG VIỆC.
Bạn không cần được giao quyền mới có thể làm chủ.
Tư duy Cho Việc là một cách để làm chủ, từ chính vị trí bạn đang đứng.